مدیریت نسل 4

طی 30 سال گذشته، مدیریت تغییرات بسیار شتابان و زیادی را تجربه کرده است. در این مدت مدیران با فشار زیاد از سمت محیط بیرونی، موضوعات متعددی را فرا گرفته‌اند. اولین گام تغییرات مدرن، استاندارد‌سازی بود. تدوین استانداردهای گسترده در بخش‌های متعدد سازمان ها باعث شد تا مدیران نظام‌مند و هدفمندتر از گذشته فعالیت کنند، تا جایی که نداشتن استاندارد در حکم ناتوانی سازمان قلمداد می‌شد. پس از آن مدل‌های تعالی مطرح شدند. مدل‌های متعددی که هر کدام نقاط قوت و ضعف خود را داشتند اما در محیط‌های استاندارد و چارچوب‌دار کمتر شرکتی موفق به حرکت در آن مسیر شد، زیرا در مدل‌ها، خلاقیت و نوآوری مهمتر از استاندارد‌سازی بود و سازمان‌های استاندارد شده و خشک، کمتر می‌توانستند خود را با آن وفق دهند.

در طی این زمان به دلیل افزایش رقابت بر سر بازارهای هدف، تئوری‌های بازاریابی، فروش، برندسازی، مدل‌های کسب‌و‌کار، روش‌های تولید، زنجیره ارزش و از همه مهمتر ارزش‌های سازمانی به دفعات تغییر کردند و هر بار متخصصان تلاش کردند تا حرف‌هایشان را متناسب با نیازهای روز تکمیل کنند. این تغییرات همواره از محیط بیرون بر مدیران فشاور وارد می‌کرد تا یاد بگیرند و تغییرکنند اما هیچگاه به آن‌ها یاد نداد که چگونه روی موج تغییرات سوار شده و از حرکت در مسیر تغییر لذت ببرند! این مدیریت نسل 3 بود. مدیریتی نسبتا خشک و قانونمند همراه با چالش های از قبل مشخص که سازمان‌ها صرفاً در تلاش بودند تا حرکت کرده و مشکلات مشابه را حل نمایند.

تفاوت مدیریت نسل 3 و مدیریت نسل چهار

در حال حاضر دنیای اقتصاد و سیاست دستخوش تغییرات لحظه‌ای است اما تمام این تغییرات حول یک الگوی کلان مدیریتی و اقتصادی است، الگویی که باید کشف گردد. درک و کشف این الگو در دنیای کسب و کار نیازمند ابزارهای جدید است. ابزارهایی که بعضا در مدیریت نسل 3 مطرح شدند اما چون الزامات اجرایی لازم را نداشتند چندان مورد استقبال قرار نگرفتند. اما در محیط پر چالش، پر آشوب و همراه با عدم قطعیت‌های زیاد امروز، بسیار پرکاربرد بوده و به کمکشان معضلات زیادی حل می‌شوند.

در مدیریت نسل 4 دیگر حرفی از تدوین استراتژی با شکل قبلی نیست. بلکه موضوعات جدید و پرکاربردی مانند مدیریت بر مبنای آینده، آینده‌پژوهی و آینده‌نگاری، تئوری‌های آشوب و کاربردشان در مدیریت، تفکرجانبی، اثر پروانه‌ای و حافظه سازمانی آینده در دنیای کسب و کار جای خود را باز کرده‌اند. موضوعاتی که در ابتدا سخت به نظر می‌رسند اما با کمی مطالعه و تمرین، شیرینی وصف نشدنی خود را نشان می‌دهند. مباحثی تماماً کاربردی و اجرایی که مدیران را به چالش کشیده ذهنشان را به آینده می‌برد.

لزوم دانش مدیریت نسل چهار برای مدیران

همانطور که بیان شد، در دنیای کنونی نظمی نهان و کلان وجود دارد اما آنچه مدیران می‌بینند محیطی کاملاً بی نظم و بی‌ثبات است. درک نظم کلان نهفته در بازارها خارج از قدرت ابزارهای مدیریت نسل 3 است و برای رسیدن به آن باید شهامت رهایی تئوری‌های گذشته را داشت. دیگر برند با تعاریف گذشته کاربردی ندارد زیرا مردم برند زده شده‌اند! دیگر تئوری‌های بازاریابی و فروش مانند گذشته کاربرد ندارد زیرا شما همواره باید ادراک درستی از نیازهای آتی مشتریان خود داشته باشید تا اکنون به آن‌ها عینیت بخشید. مثال بارز مدیریت نسل 4 شرکت تسلا است. طبق مطالعات، یکی از مهمترین نیازهای آینده بشر، خودروهای خودران و بسیار ایمن و در عین حال الکتریکی است. این هدف در سال 2040 می‌توانست محقق شود اما شرکت تسلا آنرا در سال 2020 محقق نمود و توانست بیش از 1 میلیون خودروی الکتریکی را به فروش برساند. شرکتی که تا 10 سال پیش خبری از او در شرکت‌های مطرح نبود، به یکباره 7 برابر بزرگتر از تویوتا شد! و در صورتی که شرکت‌هایی مانند تویوتا، آئودی، بنز و ب‌ام‌و نتوانند خود را به روز نمایند، در آینده‌ای نه چندان دور دچار مشکلات جدی خواهند شد.

در مدیریت نسل 3، مدیران خوب یاد گرفتند که چگونه باید تصمیم گیری کنند و روش‌های متعددی در این خصوص مطرح گردید. اما در مدیریت نسل 4 مدیران باید بدانند چگونه تصمیم‌سازی کنند! موضوعی وارونه اما بسیار مهم. برای تصمیم‌گیری ابتدا باید تصمیم سازی نمود. ابزارهای تصمیم‌سازی در مدیریت نسل 4 بسیار متعدد و منحصر به فرد هستند. در تصمیم‌گیری دیگر نمی‌توان مسائل را به همان روش‌های گذشته حل نمود و تفکر جانبی و تفکر ناب جایگزین روش‌های حل گذشته شده‌اند. لذا مفاهیمی همچون استرانژی‌های رقابتی، تبلیغات، تولید، ارزش، منابع‌انسانی، هدف‌گذاری، فروش و بهای تمام شده تغییرات عمده کرده‌اند و بجای آن‌ها مدیریت بر مبنای فرصت‌ها و حسابداری فرصت‌های از دست رفته مطرح شده است. موضوعاتی که همگی ریشه در آینده داشته و در صورتی که تفکر آینده پژوهی در سازمان حاکم نباشد، نمی‌توان از آن‌ها استفاده نمود.

در مدیریت نسل 4 دیگر خبری از استقلال منافع فردی و شرکتی وجود ندارد. طبق مطالعات انجام گرفته در سال 2030 به بعد، ابر قدرت اقتصادی به معنای کنونی وجود نخواهد داشت و ابر قدرت‌های بلوکی متشکل از چندین کشور یا حتی شرکت معنادار خواهد بود. لذا کلیه تعاریف بازاریابی بین‌المللی نیز تغییر خواهد نمود و همکاری‌ها و شراکت‌های بین‌المللی جایگزین حرکت‌های فردی خواهد شد.

یکپارچه سازی

در سازمان‌های نسل 4، ساختار سازمانی نیز به کلی تغییر نموده است. وجود واحد ساخت یافته آینده پژوهی و استفاده از افراد متخصص به عنوان “Gate Keeper” ها و واحد یکپارچه‌سازی سازمانی جهت یکپارچه نمودن منظم فرآیندهای اجرایی و تصمیمات اتخاذ شده در راستای آینده و اهداف شرکت، بخش‌های جدیدی است که به سازمان ها اضافه شده است. شرح وظایف و شاخص‌های ارزیابی عملکرد نیز از این قاعده مستثنی نیست و شرح وظایف واحدها با موضوع فرصت ها ادغام شده تا حداکثر استفاده از فرصت‌ها به عمل آید.

شعارهای " تبدیل تهدید به فرصت"  و " استفاده از فرصت‌ها"  که در نسل 3 مدیریت به کررات توسط مدیران استفاده می‌شد اما ابزارهایی برای تحقق جدی آن وجود نداشت، در نسل 4 امری روزمره و عادی است زیرا مدیران این قابلیت را پیدا خواهند نمود تا به کمک ابزارهای جدید درک متفاوتی از فرصت‌ها داشته باشند و به راحتی فرصت‌سازی کنند.

درک نظم درون بی نظمی، درک فرصت‌ها در بی نظمی، درک آینده‌های ممکن در بین عدم قطعیت‌های بیشمار، درک روش‌های پیشبرد و رسیدن به اهداف در محیط پرآشوب، درک روش‌های درآمدزایی در محیط پررقابت، درک نیازهای آتی مشتریان و در نهایت درک عوامل تاثیرگذار بر فرآیندهای بازار، تنها بخش کمی از دستاوردهای مدیریت نسل 4 می‌باشد.

نگاه سبز آگرین متولی سیستم مدیریت نسل 4 و بازاریابی عصب پایه (نورومارکتینگ) در ایران، با سابقه بیش از 20 سال فعالیت در حوزه تبلیغات تخصصی و ایجاد شبکه های تخصصی ارتباطی با مشتریان به صنعت کشور خدمت رسانی کرده است. فعالیت در صنایع مختلف مانند نفت و گاز، صنایع غذایی، پوشاک، تهویه مطبوع، آرایشی بهداشتی، پزشکی، خودرو، حمل و نقل، ساختمان، لوازم خانگی، صنایع فناوری اطلاعات و ارتباطات، کشاورزی، چاپ و بسته بندی، بورس و بانک و بیمه تجربه عمیقی را به تیم تخصصی و اجرایی آگرین داده است تا بتواند به راحتی خدمات تخصصی به صاحبان کسب و کار ارائه نماید.